Με αφορμή το θέμα της περιβαλλοντικής μας ομάδας, « Φυσικοί τρόποι αντιρρύπανσης των υδάτινων οικοσυστημάτων», οι μαθητές του Γ1, την Παρασκευή 11/12/2015, επισκεφτήκαμε τμήμα του ποταμού Ληθαίου, στην γέφυρα του Αγίου Κωνσταντίνου, το οποίο απέχει λίγα  μέτρα από το περίφημο Κουρσούμ Τζαμί. Εκεί συναντήσαμε τους υπεύθυνους του ΚΠΕ (Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης) Περτουλίου - Τρικκαίων. Αφού μας μίλησαν για τον Ληθαίο αλλά και τις πηγές ρύπανσης , χωριστήκαμε σε ομάδες και κάναμε μετρήσεις και πειράματα συγκεντρώνοντας πληροφορίες για τα νερά του.

 Συγκεκριμένα μετρήσαμε τη θερμοκρασία του νερού, έναν πολύ σημαντικό παράγοντα για τον κύκλο της ζωής όλων των οργανισμών που ζουν στο νερό. Με την αύξηση της θερμοκρασίας ελαττώνεται η ποσότητα του διαλυμένου οξυγόνου στο νερό. Η θερμοκρασία του νερού ανέρχονταν στους 13°C,ενώ η θερμοκρασία του αέρα που επηρεάζει τη ζωή των φυτών και των ζώων που ζουν γύρω από το ποτάμι ήταν  μόλις 8,5°C.

Στη συνέχεια μετρήσαμε το ΡΗ του νερού, το οποίο δείχνει πόσο όξινο  ή αλκαλικό είναι το νερό του ποταμού και οι διακυμάνσεις του επηρεάζουν την υδρόβια ζωή. Η τιμή του  ήταν 6,5 με το όριο για την επιβίωση των περισσότερων οργανισμών να είναι μεταξύ 6,5-8,5.

Επίσης μετρήσαμε το ποσοστό των φωσφορικών και των νιτρικών αλάτων. Η  αυξημένη παρουσία τους είναι αποτέλεσμα της ρύπανσης των νερών από αστικά, βιομηχανικά και αγροτικά λύματα και συνήθως οδηγεί στο φαινόμενο του ευτροφισμού.

Οι τιμές που βρήκαμε είναι:

Αμμώνιο:0,2/με όριο 0,5

Νιτρικό:10/με όριο 25 

Νιτρώδες:0,02/με όριο 0,1

Φωσφορικό:05/με όριο 0,6

Οι επόμενες μετρήσεις  αφορούσαν την ταχύτητα  ροής του ποταμού, που μετά από πείραμα υπολογίσαμε ότι είναι 0,196m/s.  Το βάθος του ποταμού το βρήκαμε στα 0,5m ενώ το πλάτος του είναι 13,5m. Επομένως, υπολογίσαμε τη διατομή του ποταμού στα 6,75m².                                                                        Συνδυάζοντας τα στοιχεία βρήκαμε την παροχή του ποταμού στα 1,323m³/s(με την υψηλότερη τιμή παροχής νερού να παρατηρείται  τον μήνα Δεκέμβριο του 2002:10.511m³/s -παροχή πλημμύρας- και την  χαμηλότερη τιμή τον μήνα Δεκέμβριο του 2001:0.259 m³/s).

Στη διάρκεια των παραπάνω πειραμάτων με έκπληξη, είδαμε από παράνομο αγωγό να βγαίνουν στο ποτάμι λύματα άσπρου χρώματος,  χρωματίζοντας τα νερά του και σκεφτήκαμε, πως αν είχαμε την δυνατότητα να επαναλάβουνε τις μετρήσεις μας, ίσως οι τιμές να ήταν διαφορετικές.

Στον τέλος, οι υπεύθυνοι του ΚΠΕ, μας έδειξαν με πείραμα τον τρόπο καθαρισμού του νερού με τα ακόλουθα βήματα:

 Αερισμός του νερού , κατά τον οποίο, οι φυσαλίδες του αέρα που δημιουργούνται απομακρύνουν κάποιες οσμές και το νερό εμπλουτίζεται με οξυγόνο.

 Κροκίδωση, κατά την οποία, το διάλυμα του θειικού αργιλίου βοηθάει τα στερεά σώματα που υπάρχουν μέσα στο νερό να ενωθούν μεταξύ τους και, αφού αποκτήσουν μεγαλύτερο βάρος, να κατακαθίσουν.  Η όλη διαδικασία ονομάζεται κροκίδωση. Μετά την κροκίδωση τα συσσωματωμένα στερεά (κροκίδες) καθιζάνουν στον πυθμένα του ποτηριού. Με αυτόν τον τρόπο το νερό καθαρίζεται σε ποσοστό 80%.

Φιλτράρισμα με άμμο και χαλίκια  Τα πολύ ελαφρά σωματίδια καθιζάνουν, κατακρατούνται σε ειδικά αμμόφιλτρα από τα οποία το νερό βγαίνει πιο καθαρό για να δοθεί στην κατανάλωση.

Φίλτρο ενεργού άνθρακα  Αρχικά ο θετικά φορτισμένος ενεργός άνθρακας, έλκει τα αρνητικά φορτισμένα ιόντα του μολυντή και στη συνέχεια με τις διαδικασίες της προσρόφησης και της αναγωγής απομακρύνονται οι οργανικές ενώσεις και οι υπολειμματικοί ρύποι, όπως το χλώριο και οι χλωραμίνες, αντίστοιχα.

 Ήταν μια εμπειρία ιδιαίτερα συναρπαστική και μια επίσκεψη διαφορετική από τις άλλες. . .

Μας έδωσε τη δυνατότητα να αντιληφθούμε πόσο σημαντική είναι η δική μας συμπεριφορά απέναντι στο στολίδι της πόλης μας. Η φύση διαθέτει μηχανισμούς ισορροπίας αρκεί εμείς να τους σεβαστούμε.

Πριν αναχωρήσουμε είχαμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά τα λεωφορεία χωρίς οδηγό, στο χώρο στάθμευσης και να ενημερωθούμε από τον υπεύθυνο για τον τρόπο λειτουργίας τους και για τα προσδοκώμενα οφέλη για την πόλη μας από την παρουσία τους.

Γυρίσαμε πίσω κουβαλώντας γνώσεις, που αποκτήσαμε με διασκεδαστικό τρόπο (αν και με πολύ κρύο), εμπειρίες και αναμνήσεις. Μας συνόδευαν οι καθηγήτριες του σχολείου μας, υπεύθυνες του προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, Βαμπούλα Σταυρούλα ΠΕ02 και Μιχαήλ Βασιλική ΠΕ15.             

                                                                                                   Συντάκτρια η μαθήτρια του Γ1

                                                                                                           Θεοδώρα Αργύρη